foto: Maartje Geels

Maarten Vogelaar: “Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad, daar wil ik naar leven.”

Op 10 augustus ging Maarten Vogelaar voor in de Alle-Dag-Kerk, waar hij sprak in de reeks Levenslessen van Jezus. In het dagelijks leven is hij pionier bij Gist, een plek die ruimte biedt aan christelijke spiritualiteit. “In christelijke spiritualiteit vind ik vreugde, om het leven te leven zoals het is.”

Wat voor plek is Gist?

Gist belichaamt ons verlangen om het christendom lichamelijker en ervaringsgerichter te maken. Dat doen we door brood te bakken en bier te brouwen. En we bouwen een bibliotheek op met boeken uit de christelijke spiritualiteit en zingeving in het algemeen. Tot onze verrassing is het ook een plek geworden waar mensen vrijwilligerswerk doen en die Gist ook een beetje als hun thuis beschouwen.

Wat heeft brood bakken en bierbrouwen met christelijke spiritualiteit te maken?

Heel veel, hebben we ontdekt. Jezus vergelijkt het Koninkrijk van God ook met gist. En door brood te maken leer je hoe dat gebeurt. Je verbindt je aan het meel en je maakt mee hoe dat uiteindelijk brood wordt. Je ziet eigenlijk een soort wonder voltrekken, waarin gisten zich vermengen, gaan bubbelen, waardoor het groeit. En uiteindelijk iets nieuws ontstaat: een heel smaakvol, luchtig brood.

Wat we vaak uitleggen: de graankorrel heeft eigenlijk alle voedingsstoffen voor de mens in potentie in zich. Maar het komt er niet uit als je het niet bewerkt. Dus wanneer je het vermaalt en vermengt met water en gisten, pas dan transformeert het tot iets wat voedzaam is voor de mens. En zo is het ook in het leven van alledag: daarin worden we ook uitgenodigd, en ik denk dat Jezus daar het ultieme voorbeeld van is, je leven beschikbaar te stellen. Je over te geven aan dat je niet alles zelf beslist. Je bloot te stellen aan de liefde van God. Omdat het leven daar mooier, rijker, voedzamer van wordt. Dat dan de potentie van jou als mens vrijkomt.

Wat vind je in christelijke spiritualiteit?

Vreugde, om het leven te leven zoals het is. En hoop. Het zijn onzekere tijden, soms vraag ik me af: welke toekomst gaat dat in? Het wordt steeds reëler, alle duistere toekomstscenario’s. Christelijke spiritualiteit helpt me dan om weer het kleine aan te gaan. Door bezig te zijn met voedsel, met deze kleine plek, geloof ik dat dingen kunnen veranderen en dat er hoop is. Als we op een andere manier met onze omgeving en met elkaar om te gaan, dan kan er verandering kan komen.

Ik hoorde pas iemand zeggen: ik kijk uit naar het einde. Het geloof dat alle rampscenario’s een einde hebben, en dat erna weer een nieuw begin zal komen, dat geeft me hoop. Dat zal ook offers kosten, dat zal misschien ook veel vragen, maar er komt een nieuw begin. Dat biedt christelijke spiritualiteit mij.

Over welke levensles van Jezus wil je spreken de 10e?

Het oordeel loslaten. Jezus zegt: oordeel niet, zodat je niet geoordeeld wordt. Ik heb altijd gedacht dat dat vooral betrekking had op anderen niet veroordelen. En ik denk ook dat dat heel belangrijk is.

Maar ik heb ook geleerd in meditatie dat je juist de dingen en de mens mag laten zijn. Dat je eigen gedachten en oordelen die je voortdurend met je meedraagt, niet altijd opbouwend of behulpzaam zijn. Christelijke spiritualiteit nodigt je uit om die oordelen los te laten en je te laten liefhebben door God en door Jezus. En daar wil ik dus op die woensdag ook bij stilstaan.

Zie je dat ook terug in je privéleven? Of in je omgang met andere mensen?

Ja, ik vind het niet moeilijk om iemand echt te laten zijn wie die is. Het helpt me om te geloven dat ik in een gast ook Jezus zelf zou kunnen ontmoeten. Dat geeft ruimte om te genieten van de paradijsvogels die er voor me staan.

Ik vind het makkelijker om bij anderen met een schone lei te beginnen dan bij mezelf. Dus ik vind in die Bijbelteksten ook een uitnodiging mijn eigen oordelen los te laten. Ik vind het heel bevrijdend om steeds zelf opnieuw te mogen beginnen. Het geeft me een bepaalde ontspannenheid in het dagelijks leven.
Een andere tekst van Jezus die voor me is gaan leven: “elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad”. Je hoeft je geen zorgen te maken over de dag van morgen. Daar wil ik naar leven: morgen weer een nieuwe dag. Als het niet vandaag gebeurt, dan morgen.